In januari staat in de VS de verdachte terecht van de moord op de Nederlandse commando Simmie Poetsema. De 26-jarige militair werd twee jaar geleden doodgeschoten in Indianapolis, waar hij na een oefening met maten een avondje op stap was. Nabestaanden zullen bij het strafproces aanwezig zijn.

Ondanks het intense verdriet koesteren zij de herinneringen aan hun dierbare zoon en broer. Dit is hún verhaal over een jongen, die de wereld een stukje beter wilde maken.

„Simmie was een lieve, stoere jongen. Toen hij klein was, wist hij al wat hij wilde. Dan was-ie Superman. Super-Simmie. Had hij zo’n rood bandje om zijn hoofd met een ’S’ erop. Zo ging hij naar school.”

 Petra, de moeder van commando Simmie Poetsema, zegt het met een glimlach als ze eraan terugdenkt. Haar zoon was voorbestemd als redder in nood.

 Als militair zou hij later een belangrijke rol spelen bij de Nederlandse evacuatie uit Kabul, toen Taliban-strijders de Afghaanse hoofdstad innamen. Van jongs af aan droomde hij van zo’n uitdagende baan. „Simmie wilde mensen helpen.”

We zitten aan tafel in de woonkamer in Leimuiden, het dorp op de grens tussen Noord- en Zuid-Holland waar Simmie opgroeide. Zus Zoé en stiefvader Ruud zijn ook aangeschoven.

Vader Ronald is om medische redenen niet bij het gesprek aanwezig. In het ouderlijk huis herinnert veel aan de commando. Aan de muur hangen foto’s uit de tijd van zijn loodzware opleiding, onder meer in de Alpen, als ook een bedankbrief van Afghaanse vluchtelingen, die Simmie bij de evacuatie hielp.

Slachtoffer van zinloos geweld

De nabestaanden willen best praten, hadden ze gezegd, maar niet over zichzelf. De focus moet liggen bij hun zoon en broer, die zo veel meer was dan het slachtoffer van zinloos geweld.

„Simmie en ik schelen tweeënhalf jaar”, vertelt oudere zus Zoé. „We konden heel goed met elkaar overweg. Toen we klein waren deden we eigenlijk alles samen en durfde Simmie al meer dan ik. Dan gingen we bijvoorbeeld kamperen bij een boer in de buurt. Slingerde Simmie met een touw door de hooizolder, terwijl ik nog heel voorzichtig omhoog aan het klimmen was.” Ze wil maar zeggen: het was een kind met lef.

Zelf gitaar leren spelen

Voor de schoolbanken had Simmie minder geduld. Moeder Petra stapte zelfs naar de basisschool met het verzoek om hem naar de havo te sturen, hoewel hij hoger was ingeschat.

„Toen Simmie vwo-advies kreeg, moest hij huilen. ’Dan heb ik nooit meer tijd om buiten te spelen’, had hij gezegd.”

Stiefvader Ruud: „Het is niet dat hij niet van boeken hield, want hij las van alles.” Hij leerde zichzelf ook gitaarspelen en later Frans. Simmie wilde evenwel geen opleiding voor een baan achter een bureau.

In dienst bij de luchtmobiele brigade

Het avontuur lonkte. Er volgden bezoeken aan open dagen van marine en landmacht. Petra: „Ik zei ’Sim, weet je zeker dat je dit wilt?’ Ik had liever gezien dat hij zou kiezen voor een minder uitdagende baan. Maar het was zijn passie, een roeping. Simmie wilde grenzen verleggen, tot het uiterste gaan en mensen in nood helpen. Hij dacht daarbij niet aan de risico’s. ’Iemand moet het doen’, zei hij dan.”

Op z’n achttiende trad Simmie in dienst bij de luchtmobiele brigade. Hij werd uitgezonden naar Mali, waar Nederlandse troepen deelnamen aan een VN-missie in het door oorlog verscheurde Afrikaanse land.

Petra: „Hij zei: nu ga ik eindelijk doen waarvoor ik ben opgeleid. Hij ruimde mijnen, zag veel leed, van kinderen ook. Dat maakte indruk. Wij stuurden als familie pakketjes op. Dan vroeg hij of we daar ook speelgoed in konden doen. Dat deelde hij uit.”

Na vijf maanden uitzending was het thuisfront bezorgd hoe Simmie uit Afrika zou terugkeren. Hij bleek mentaal sterk. Ook wist de jonge militair nadien zeker dat hij voor een volgende stap wilde gaan: de commando’s. Petra: „Niemand kon hem op andere gedachten brengen. Hij had toen een vriendin, maar zelfs haar lukte het niet.”

Ruud: „Als hij tijdens die commando-opleiding in het weekend thuiskwam, was hij gesloopt. Ze kregen bij de opleiding soms dagen niet te eten en moesten dan met z’n allen één worst delen. Dat doet wat met een groep.”

Zoé: „De onderlinge band van de groep, daar had hij het vaak over.”

Petra: „Simmie had naast onze familie nog een familie gekregen, en dat was het korps commandotroepen.”

Uitreiking groene baret magisch moment

De uitreiking van de felbegeerde groene baret was een magisch moment. De wereld lag aan zijn voeten. Simmie specialiseerde zich als medic, volgde opleidingen in binnen- en buitenland en liep mee op de trauma-afdeling van het Haga-ziekenhuis.

Hij sprong uit vliegtuigen en trainde volop. Een oefening in de jungle van Suriname, het geboorteland van zijn vader, stond gepland. Toen kwam het moment van de waarheid.

Zoé: „Hij was op vakantie in Portugal toen het telefoontje van Defensie kwam dat hij zou worden ingezet.”

Ruud: „Hij belde op en zei: ik moet naar huis. Toen zei ik: dan weet ik genoeg.”
 
Petra: „We hebben hem van het vliegveld opgehaald. In de auto was hij heel stil. Ik vroeg: weet je waar je heen moet? Hij zei: ’Dat denk ik wel’.”

Taliban in Afghanistan

Het was de zomer van de ineenstorting van het pro-westerse bewind in Afghanistan onder druk van de oprukkende Taliban.

Duizenden wanhopige Afghanen en westerlingen probeerden in de chaos het land te ontvluchten via de luchthaven van Kabul.

Beelden van zich aan vliegtuigen vastklampende mensen gingen de wereld over. Simmie was erbij, al wist de familie dat op dat moment officieel niet.

Heldenrol bij Nederlandse evacuatie Kabul

De commando speelde zelfs een heldenrol bij de Nederlandse evacuatie. Samen met twee collega’s vond hij in de chaos bij het vliegveld een nieuwe doorgang om mensen naar wachtende toestellen te loodsen; de Holland gate.

Hij zou er later voor worden geroemd en postuum geëerd. Zelf was Simmie er bescheiden over geweest. Petra: „Hij sprak niet veel over wat hij in Afghanistan had gezien. Wel vond hij nadien dat mensen in Nederland zeurden om niets.”

Een jaar na Kabul volgde een training in de VS. Nederlandse commando’s oefenen daar bij de stad Indianapolis op een Amerikaanse basis in urban warfare.

De ploeg van Simmie verbleef in een lokaal hotel en ging een avondje op stap. Op de terugweg liepen ze drie ruziezoekers tegen het lijf, die eerder de confrontatie met een andere groep hadden gezocht.

Nadat een van de ruziezoekers met een klap tegen de grond was gewerkt, sprongen de Amerikanen in een auto. Een van hen trok een pistool. Hij schoot drie commando’s neer. De verwondingen bleken voor Simmie fataal.

Orgaandonor

„Opeens stonden er twee mannen voor de deur”, vertelt Ruud. „Ze waren van Defensie. We wisten meteen dat het ernstig was.”

Zoé: „Simmie lag in het ziekenhuis. Het werd vrij snel duidelijk dat het niet meer goed zou komen.” Petra: „We vroegen Simmies collega’s of ze bij hem wilden blijven tot wij arriveerden. Dat hebben ze trouw gedaan, waar we hun voor altijd dankbaar voor zijn.”

Simmie werd ook in leven gehouden omdat hij orgaandonor was. In een zogeheten ’handleiding nabestaanden’ had hij daarover geschreven: ’neem ruim’.

Betekenis aan zinloos geweld

Zo geschiedde. Maar liefst zes Amerikanen kregen organen van de oergezonde Nederlandse commando, onder wie een vader en een jonge vrouw.

Met enkele ontvangers heeft de familie nog altijd contact. Het verzacht het onmetelijke verdriet, dat de nabestaanden voelen nu hun Simmie zo jong uit het leven is gerukt.
 
„De geestelijk verzorger had een mooie uitspraak”, zegt Zoé. „Hij zei dat mijn broertje op onverwachte wijze zinvolle betekenis had gegeven aan het zinloze geweld wat hem was aangedaan.”

Simmie was tot op het laatst redder in nood.